Діни білімнің құндылықтар жүйесіне, болмысқа қатысты қыры маңызды. Себебі діни таным да, діни сана да, діни сенім мен діни тәжірибе де болмысқа қатысты нормалық-аксиологиялық қуаты бар қабаттар.
Шетелге діни білім алуға кеткен әрбір азамат потенциалды қауіптің көзіне айналып үлгерді. Дін үйренемеін деп кетіп, олардың діни танымын, діни тәжірибесін, діни санасын өзімен қоса алып келіп жатады. Бұл дегеніміз, олар шетелдерде алған діни танымы арқылы сол елдердің ұлттық мәдени құндылықтарын, діни тәжірибесін яғни басқа мәдениеттің тарихи жүріп өткен жолы мен құқықтық дүниетанымдық қабатын өздерімен бірге өзеуреп алып келеді.
Олар өзімен ғана шектелсе құба құп, бірақ олар ең дұрыс жол осы деп, өзге азаматтарды да шатастырады.
Білім беру стандарттары, методикасы, мазмұны, бағыттары қандай болса да, ол университет шарттарымен беріледі. Бірақ кез-келген мұсылман елдеріндегі университет сол жергілікті жердегі параллель хужарада, жамағаттық, тариқат не саяси ағым не партия ықпалындағы діни ағымдардан ада емес.
Егемендік алғанда шет елге, әсіресе араб мемлекеттерінде білім алған жастардың танымына қарасаңыз, олардың әлі күнге дейін дінді ғылыми тұрғыдан ой елегінен өткізудің байыбына бара алмайтынын, дін мен шариғат, конституция мен шариғат, зайырлылық пен дін, діни тәжірибе мен діни сана арасын танымайтындықтарын көреміз.
Осы ретте, Египеттегі «Әл-Азхар» университетінің діни білім беру жүйесіне қатысты да сыни көзқарас керек деп ойлаймын. Себебі ол елде дінді тек ғибадатпен және мешітпен қана шектеп танығандықтан, аталған оқу орны дінді құбылыс ретінде талдап та, танып та, түсініп те түсіндіріп те бере алмайды.
Елімізде экстремизм және терроризмге қарсы іс-қимылға қатысты біршама тәжірибе мен біліктілік базасы жинақталды. Ол ең алдымен алдын алу шараларын жүргізу, халықтың діни-құқықтық сауаттылығын арттыру, түрлі радикалды идеологиялардың ықпалына төтеп беретін иммунитетті қалыптастыру жұмыстарынан тұрады. Бұл орайда дәстүрлі діни-рухани құндылықтардың ұлттың болашағын құруда ықпалды фактор екенін ұмытпауымыз қажет. Қазақ халқының ұлттық мәдениеті мен руханияты, өмірлік ұстанымдары мен салт-дәстүрлері, дүниетанымы осы діннің құндылықтарымен сабақтаса қалыптасты.
Бүгінгі күннің бет алысына қарай мың құбылып, сабан астынан су жүгіртуді көздейтін деструктивті діни ағымдармен білек сыбана күресуге тиістіміз. Өйткені, деструктивті діни ағым өкілдері жоққа шығарғысы келген дәстүрлі құндылықтарымыз ұлтымыздың қаны мен жаны болып есептеледі. Ал, рухани құндылықтарсыз мемлекеттің болашағы бұлыңғыр. Яғни, дәстүрлі құндылықтарымызды көзіміздің қарашығындай сақтау заман талабы. Жаһандық деңгейде әрекет ететін деструктивті ағымдардың ықпалымен күресте қоғамда ұлттық және діни-рухани құндылықтарды кеңінен насихаттау арқылы ғана біз бүгінгі қоғамды және келешек ұрпақты жат идеологиялардың кері әсерінен қорғауды қамтамасыз ете аламыз.
Теолог маманы С. Тәллібек
